biznes finanse technologie praca handel Eko Energetyka polska i świat
Obserwuj nas na:
BiznesINFO.pl > Pieniądze

Pieniądze

Pieniądze – czym są i skąd się biorą?

Choć mówi się, że „pieniądze to nie wszystko”, to jednak trudno jest im odmówić kluczowej roli w życiu każdego z nas. Pieniądze to prawnie zaaprobowany środek płatniczy, stosowany w obrocie handlowym pomiędzy uczestnikami gospodarki. Jego wartość zwykle określana jest na zasadzie umowy społecznej. Niemal każde państwo na świecie dysponuje własną walutą, bezpośrednio kontrolując jej ilość w obrocie gospodarczym, a pośrednio – wartość. Odbywa się to pod kontrolą rządu i odpowiedniej instytucji. W Polsce jest to Narodowy Bank Polski.

Przez lata pieniądze funkcjonowały w różnej formie. Najpopularniejszą z form w dzisiejszych czasach są pieniądz zdawkowy, czyli popularna gotówka (papierowe banknoty i metalowe monety). W niektórych państwach, na przykład Australii, funkcjonują pieniądze plastikowe. Wraz z postępującą cyfryzacją, coraz większą popularnością cieszy się także pieniądz bezgotówkowy, a więc taki, którego wartość wyrażona jest wyłącznie na rachunku bankowym.

Dla ułatwienia przeprowadzanych w obrocie gospodarczym niektórych transakcji, pieniądz jako narzędzie do wyrażenia wartości, może przybierać inne formy. Do najpopularniejszych, z wyłączeniem gotówki i pieniądza elektronicznego, należy weksel, czek, bon, czy obligacja.

Najważniejsze funkcje pieniądza

Skuteczna i satysfakcjonująca wymiana handlowa pomiędzy zainteresowanymi stronami stanowi jeden z podstawowych warunków dla przetrwania cywilizacji i jednostki. Żeby fakt ten mógł mieć miejsce, pieniądz jako środek płatniczy, musi spełniać pewne określone funkcje, dzięki czemu handel będzie prostszy, wygodniejszy i mniej ryzykowny.

Ewolucja pieniądza pokazuje, że najważniejsze funkcje pieniądza to: jednolitość i rozpoznawalność, stabilność wartości, wygoda użytkowania, trwałość, podzielność i powszechna akceptacja pieniądza jako obowiązującego środka płatniczego.

„Kto wymyślił pieniądze”, czyli krótka historia pieniądza

Czym płacono w dawnych czasach? Historia pieniądza to zasadniczo historia relacji międzyludzkich. Pierwszą z form wymiany handlowej był barter. Barter to handel wymienny, gdzie jedna ze stron w zamian za towar lub usługę, oferowała drugiej inny towar lub usługę, o wartości umownie zbliżonej. Pieniądze w formie jaką znamy dziś stworzono dla wygody – początkowo rolę waluty pełniły kamienie, koraliki, sól czy muszelki. Dopiero później ich miejsce zajęły metale szlachetne.

Wartość pieniądza w dzisiejszych czasach określa umowa społeczna (stąd nazwa „pieniądz fiducjarny”, od łacińskiego słowa „fides”, oznaczającego „wiarę”), jednak nie zawsze tak było. Przez znaczną część historii ludzkości, pieniądz znajdował pokrycie w metalach szlachetnych (na przykład złocie czy srebrze), skąd brała się faktyczna wartość pieniądza.

Wraz z postępem technologii zmienia się nie tylko forma pieniądza, ale również pochodzenie jego wartości. Jednym z bieżących trendów jest kontynuacja polityki kreacji pieniądza przez zcentralizowane instytucje i zwiększenie nacisku na jego digitalizację. Prądem konkurencyjnym mogą być kryptowaluty, takie, jak na przykład Bitcoin, gdzie środek płatniczy emitowany jest metodą kryptograficzną i pośrednio stąd bierze swoją wartość. 

Pokaż więcej

hołownia
30.04.2025 11:00 Taki majątek ma Szymon Hołownia. Oszczędności w dolarach i ikona warta 20 tys. to dopiero początek

W przeciwieństwie do dużej części polskiej sceny politycznej Szymon Hołownia ma doświadczenie pracy w warunkach rynkowych. Owocuje to w sprawności jego wystąpień publicznych, ale czy wpłynęło na strukturę jego majątku? Aby odpowiedzieć na to pytanie, zestawiamy oświadczenia majątkowe Marszałka Sejmu i sprawdzamy, jak na jego stanie posiadania odbiła się kariera polityczna.

Dyskont Action
30.04.2025 07:00 Action zaszleje na majówkę. Od środy ustawią się kolejki: są cztery hity

Niezwykłe promocje w znanych dyskontach są śledzone przez znakomitą część Polaków. Również i tym razem, przed majówką, w Action zaproponowano szereg produktów, które przydadzą się w różnych dziedzinach życia. Już od środy 30 kwietnia pojawią się specyficzne okazje, których ceny wielu klientów mogą zachęcić do wizyty w sklepach.

szkoła
29.04.2025 16:29 Od czerwca zmiany w wypłatach 800+. Rodzice wybranych dzieci stracą prawo do świadczenia, inni muszą pilnować terminu

Nadchodzą dwa ważne terminy związane z wypłacaniem świadczeń 800+. Po pierwsze nadchodzi nowy okres świadczeniowy i bez dopełnienia formalności zachodzi ryzyko utraty ciągłości wypłat. Po drugie zmienią się warunki przyznawania świadczeń, niestety na niekorzyść wielu dotychczasowych beneficjentów.

prezenty komunijne, pieniądze
29.04.2025 12:19 Prezenty komunijne pod okiem fiskusa. W 2025 roku od niektórych trzeba będzie zapłacić podatek

Już niebawem w Polsce rozpocznie się sezon komunijny. Przyjęcie przez dziecko sakramentu wiąże się z wieloma kosztami i obowiązkami dla rodziców. Okazuje się, że powinni zwrócić szczególną uwagę na prezenty, które dostaną ich pociechy. Od niektórych komunijnych upominków trzeba będzie bowiem zapłacić podatek. Przedstawiamy szczegóły.

Pierwsza komunia święta
28.04.2025 08:35 Dubajska czekolada to nie wszystko, oto hit komunijny w tym sezonie. Cena z kosmosu

Trendy komunijne niezmiennie dziwią i zaskakują wielu Polaków, szczególnie tych, którzy właśnie przygotowują własne dziecko do sakramentu. Aby zdążyć za modą, warto rozeznać się w sytuacji, bowiem choć do przyjęć pozostał miesiąc, to dużą popularność osiągnęła nowa forma celebracji tego wyjątkowego dnia. Za taki luksus trzeba jednak niemało zapłacić.

ZUS
27.04.2025 18:28 Jest czas tylko do 20 maja. ZUS upomina Polaków. Lepiej się nie spóźnić

Wielkimi krokami zbliża się ważny obowiązek dla przedsiębiorców i nie tylko. ZUS przypomina o rocznym rozliczeniu składki zdrowotnej, a spóźnienie może mieć poważne konsekwencje. Rozliczenie na czas dla wielu oznacza natomiast dodatkowy zastrzyk gotówki. Kto może liczyć na zwrot pieniędzy?

Emerytura waloryzacje
27.04.2025 16:18 Seniorów czeka wielkie rozczarowanie. Chodzi o kolejną waloryzację emerytur. Padła kwota

W marcu każdego roku świadczenia emerytalne dotyka waloryzacja, która ma sprawić, że kwoty będą odpowiednio wysokie, biorąc pod uwagę inflację i funkcjonujące średnie wynagrodzenie. Właśnie pojawiły się najnowsze informacje na jej temat. Polscy seniorzy nie będą zadowoleni, rozczarowanie samo maluje się na twarzy. Te kwoty nie są zachęcające.

Wrocław rynek
27.04.2025 14:50 Koniec po 20 latach. Legendarna kawiarnia kończy działalność. Wraz z nią ginie kawałek historii

To nie pierwsza taka sytuacja w Polsce, kiedy niewielkie lokale, które pokochała społeczność, muszą ustąpić miejsca sieciówkom. Już wkrótce kultowa kawiarnia mieszcząca się na wrocławskim rynku również zakończy swoją działalność. Bywały w niej znamienite postaci polskiej kultury. Po długiej historii pozostanie jeden ważny ślad.

Banknoty w kopercie
27.04.2025 08:25 Samochód za gotówkę to już przeszłość. Unia Europejska wprowadzi limity płatności

Choć można śmiało powiedzieć, że płatności bezgotówkowe zdominowały transakcje dokonywane w Polsce, to wciąż jest duża grupa osób, która korzysta niemal wyłącznie z gotówki. Już wkrótce może to ulec znaczącej zmianie. Wszystko przez regulacje Unii Europejskiej, które zakładają nałożenie limitów na płatności za pomocą banknotów i monet. Nie każdy będzie z nich zadowolony.

Muzeum PRL
26.04.2025 14:28 Przeszukaj piwnicę. Te porcelanowe cudeńka z PRL są warte majątek. Kolekcjonerzy tropią je na aukcjach

Porcelanowe figurki z czasów PRL zyskują na wartości, stając się pożądanymi artefaktami wśród kolekcjonerów i miłośników vintage. Wytwórnie takie jak Ćmielów, Chodzież i Bogucice wyprodukowały wówczas unikatowe dzieła sztuki użytkowej, które dziś osiągają imponujące ceny na rynku wtórnym.​

ZUS
26.04.2025 13:14 ZUS nie rozpatrzy takiego wniosku. Emerytów czeka rozczarowanie

Zakład Ubezpieczeń Społecznych zajmuje się obliczaniem i wypłacaniem emerytur osobom, które są do nich upoważnione. W niektórych sytuacjach seniorzy mają okazję na złożenie specjalnego wniosku, który może zmienić oblicze całego świadczenia. Okazuje się jednak, że nie zawsze zostanie on rozpatrzony. ZUS ostrzega emerytów.

emerytura, ZUS
25.04.2025 16:38 Emeryci w szoku. Maj przyniesie nieoczekiwane cięcia w dochodach

Początek maja to dla wielu seniorów czas odpoczynku i rodzinnych spotkań. Jednak w tym roku nie wszyscy będą mieli powody do zadowolenia. Na kontach części emerytów pojawią się inne kwoty niż w kwietniu, co może wzbudzić pytania, a nawet niepokój. Dlaczego taka sytuacja ma miejsce i czy oznacza ona problemy z wypłatami z ZUS?

Lotto
25.04.2025 14:49 Padła kolejna "szóstka" w Lotto, Polska ma nowego milionera. Wiemy, gdzie gracz nabył kupon

Los znów uśmiechnął się do gracza Lotto. Zaledwie kilka dni temu padła “szóstka” , a teraz kolejnemu graczowi udało się poprawnie wytypować sześć liczb na kuponie. Na konto zwycięzcy wpłynie gigantyczna kwota. Jakie liczby padły w losowaniu Lotto oraz Lotto Plus w czwartek (24 kwietnia)? Wiemy też, w jakim polskim mieście gracz nabył zwycięski los. Przedstawiamy szczegóły.

emerytura, system emerytalny
24.04.2025 22:10 Ukryta szansa w systemie emerytalnym. Dzięki temu emerytura rośnie

Choć wydaje się to nieprawdopodobne, polskie prawo emerytalne skrywa furtkę, z której część kobiet może skorzystać. To nie jest znany sposób – dlatego nie każdy o nim słyszał. Kto może przejść na emeryturę dwa razy i dlaczego? Odpowiedź może zaskoczyć.

Zasiłek pogrzebowy
23.04.2025 22:10 Zasiłek pogrzebowy może wzrosnąć i to niemal dwukrotnie. Resort wskazał przewidywany termin

Po kilkunastu latach w końcu czekają nas zmiany w wysokości zasiłku pogrzebowego. Świadczenie długo wywoływało szereg kontrowersji, co nie umknęło uwadze całego społeczeństwa oraz branży funeralnej. Rząd posuwa prace nad nowelizacją do przodu, wiadomo, kiedy zmiany w prawie mogą wejść w życie. Już wkrótce zajdą poważne modyfikacje.

Rząd w Sejmie
23.04.2025 20:06 Trwają prace nad nowym podatkiem. Minister ujawnia, na jakim są etapie

Pogłoski na temat wprowadzenia tej zupełnie nowej opłaty pojawiły się już jakiś czas temu, jednak wtedy spotkały się z oporem ze strony części rządu. Minister pozostał jednak nieugięty i okazuje się, że wciąż prowadzi prace nad podatkiem. Jak zapowiedział, resort nie zamierza się wycofywać, osiągane są również kolejne kamienie milowe. Już wkrótce dojdzie do kolejnych etapów.

Banknoty renta
23.04.2025 18:40 Nawet 654 zł co miesiąc. Wiadomo, czy wdowie po mężu przysługuje ten dodatek

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznaje wiele różnorodnych świadczeń poszczególnym osobom, które spełniają określone warunki. Nie zawsze łatwo jest się połapać w tym, kiedy możemy otrzymać środki, a kiedy są one dla nas całkowicie niedostępne. Ten dodatek jest powiązany ze świadczeniem, który przysługuje dużej grupie osób. Wiadomo, kto może go otrzymać.

Papież Franciszek śmierć
23.04.2025 17:20 Trafiły na sprzedaż, ale ich ceny to nieporozumienie. Miał błogosławić je sam papież Franciszek

Śmierć papieża Franciszka wstrząsnęła całym światem. Katolicy z różnych zakątków globu planują swoją podróż do Watykanu, aby osobiście wziąć udział w ostatnim pożegnaniu Głowy Kościoła. Tymczasem w sieci pojawia się szereg ofert sprzedaży przedmiotów, które mają mieć wiele wspólnego z samym papieżem. Ich ceny wywołują zawrót głowy.

papież Franciszek
23.04.2025 15:28 Majątek papieża Franciszka. Tyle zostawił po sobie "brat ubogich". Spełnił obietnicę sprzed 12 lat

Papież Franciszek zmarł 21 kwietnia o godzinie 7:35. Ojciec Święty sprawował funkcję głowy Kościoła katolickiego przez 12 lat. Franciszek słynął ze swojej skromności - odrzucił życie w luksusie i przepychu, stawiał na prostotę. Okazuje się jednak, że zgromadził gigantyczny majątek. Wiadomo, co wchodzi w jego skład. Kwota jest naprawdę imponująca, wiele osób może się zdziwić.

Lotto
23.04.2025 09:44 Tuż po świętach rozbił bank w Lotto. Gracz z Polski trafił "szóstkę", nie musi pracować do końca życia

O wygranej w Lotto marzy niejedna osoba. Tuż po świętach jeden z Polaków rozbił bank w grze liczbowej. Zwycięzcy udało się skreślić poprawnie wszystkie sześć liczb na kuponie i teraz na jego konto wpłynie astronomiczna suma. Szczęśliwiec nie będzie musiał pracować do końca życia. Wiadomo, jakie liczby padły w losowaniu Lotto 22 kwietnia. Przedstawiamy szczegóły.

pies, sklep
22.04.2025 22:54 Nawet 500 zł mandatu. Wielu psiarzy już pożałowało, a konsekwencje mogą być jeszcze gorsze

Posiadanie psa to nie tylko radość, ale i wielka odpowiedzialność. Właściciele psów niestety nagminnie popełniają jeden błąd, który naraża ukochane zwierzę na ogromny stres, a także może skutkować wysoką karą. Mandat to jednak tylko początek – konsekwencje mogą być opłakane. 

Karta płatnicza
22.04.2025 19:14 Bank sprawdzi, czy żyjesz. Brzmi śmiesznie, ale ma sens: spodziewaj się telefonu

W Polsce przytłaczająca większość dorosłych osób posiada konto w banku: według Narodowego Banku Polskiego w perspektywie ostatnich 5 lat było to ok. 88,5 proc. Są to niemal wszyscy dorośli oraz około 60 proc. nastolatków. Wkrótce banki mogą uzyskać nowe uprawnienia – co dla wszystkich ich klientów oznacza spore zmiany. Projekt ustawy przewiduje umożliwienie instytucjom dokładne przeanalizowanie statusu swojego klienta. Co to oznacza dla przeciętnego użytkownika?

owczarek niemiecki
21.04.2025 17:06 Tylko właściciele psów mogą odliczyć to od podatku. Zasady są proste, ale czasu mało

Wielkimi krokami zbliża się ostateczny termin rozliczenia podatku dochodowego. Miliony Polaków mają to już za sobą, przed niektórymi wciąż jeszcze ten trudny do spełnienia obowiązek. Okazuje się, że właściciele psów mają szansę na odliczenie dodatkowych kosztów od podatku. Aby to zrobić, trzeba sprostać kilku istotnym warunkom.

deszczówka, mandat
21.04.2025 14:46 Surowe kary za zbieranie deszczówki. Wielu Polaków wciąż nie ma pojęcia

Niepozorna woda z rynny może zamienić się w poważny problem. Przepisy są jednoznaczne, a kary – zaskakująco dotkliwe. Czy właściciele posesji są świadomi ryzyka, które mogą nieświadomie podjąć?

banknot, pieniądze
21.04.2025 08:23 Za ten banknot płacą 30 tysięcy złotych. Sprawdź, może masz go w portfelu

Zwykły banknot, którego większość z nas nawet nie zauważa, może w rzeczywistości okazać się prawdziwą perełką dla kolekcjonerów. Nie chodzi jednak o wiek, ale o pozornie nieistotny szczegół, który może zmienić wszystko. Jeden unikalny symbol, nietypowy numer seryjny – i mamy do czynienia z okazem, który na aukcji osiąga wartość kilkudziesięciu tysięcy złotych. Czy nosisz go przy sobie i nawet o tym nie wiesz?

Nieruchomość w spadku
20.04.2025 11:42 Zmiany w dziedziczeniu. Niektórzy mogą zapomnieć o spadku. Nowe kary pogrążą system w chaosie

Zmiany w przepisach dotyczących spadków mają uprościć życie spadkobiercom i odciążyć sądy. Ministerstwo Sprawiedliwości proponuje, aby notariusze mogli od ręki składać wnioski do ksiąg wieczystych. Jednak prawnicy biją na alarm - nowe obowiązki i potencjalne kary mogą odstraszyć obywateli i wywołać więcej problemów niż pożytku.

Wtyczka w gniazdku
19.04.2025 21:08 Nie pralka i nie lodówka. Oto największy pożeracz energii, Polacy płacą krocie na własne życzenie

Wysokość rachunków za prąd potrafi popsuć humor wielu osobom. Istnieje wiele sposobów na to, aby spróbować zaoszczędzić. Warto pamiętać o tym, które urządzenia pożerają najwięcej energii na co dzień. Okazuje się, że nie o wszystkim pamiętają Polacy. W ten sposób można znacząco podwyższyć swój rachunek, jedna zmiana może odmienić sytuację. Dobrze o tym wiedzieć.

Pukanie do drzwi
18.04.2025 21:49 Trwają masowe kontrole w domach Polaków. Za brak tego dokumentu zapłacisz nawet 5000 zł kary

Nowe przepisy już obowiązują, a urzędnicy pukają do drzwi. Sprawdzają dokumenty, a w niektórych przypadkach nawet zaglądają do domów. Niedopatrzenie może kosztować nas fortunę. Warto wiedzieć, kto dokładnie musi posiadać kluczowy dokument, a kto jest zwolniony z tego obowiązku. Przedstawiamy szczegóły.

BiznesINFO.pl
Obserwuj nas na: